obtinui munitiones, sicuti à victoriosissimo rege domino Adefonso, Petri Ducis filio, fuerant vendicatae, ac de saracenorum manibus ereptae per totius confinia Galleciae, seu Barduliense provincia. Has itaque cum obtinuissem provincias nutu Dei, ac sanctae semper virginis Mariae ope adjutus, cujus basilica ab antiquo constructa esse dinoscitur miro opere in Lucensi civitate provincia Galleciae, placuit animo meo, ut solium regni Oveto firmarem, et ibi ecclesiam construerem in honoren S. Salvatoris ab ipsius similitudinem ecclesiae S. Mariae Lucensis civitatis: et placuit mihi, ut principatum totius Galleciae ipsa Luco obtineret civitas, in qua ecclesia sancta Dei genitrix obtinuerat principatum ab antiquo ante ingressum saracenorum in Hispania tempore pacis. Hoc ergo protegente Deo, qui cuncta regit, et cuncta disponit, cum peragere studuissem, et ecclesiam S. Salvatoris Oveto studiose construerem, accidit, ut quidam rebellis fugiens ante faciem Abderrahamen regis ab Emerita civitate, nomine Mahamut, venire ad me, et pietate regia susceptus est à me, ut in eadem provincia Galleciae commoraretur. Sed ipse ut erat fraudulentus, et deceptor,,etiam contra me rebellionem praeparat, sicut ante fecerat contra dominum suum: et colligens secum saracenorum multitudinem, eandem provinciam Galleciae depredare conatur, colligens se in Castrum quoddam, quod vo catum est ab antiquis Castrum S. Christinae, cujus rei even tus cum ad me Oveto mandatum venisset, congregato exercitu, Galleciam properavi, ut de inimicis resisterem, et Christicolas de manu saracenorum eriperem, Deo auxiliante. Veniens vero ad Lucensem urbem cum omni exercitu, et ibi me in ecclesia S. Mariae Deo orationibus commendans, altera die progressus sum ad pugnam: Castrum illud S. Christinae obsedi, in quo erat adunatio; et saracenorum cervices ad terram postravi, ac delevi ismaelitarum insidias, inter fecto ipso principe. Peracta itaque pugna, cum victoria Luco revertens, Deo, ejusque genitrici gratias referre studui, ac votum, quod promisseram reddere non distuli. Igitur ego jam praefatus Adefonsus hae victoria potitus inimicisque superatis, benignam erga me cognoscens Salvatoris clementiam, at ejus genitricis Mariae cognoscens auxilium et omnicu sanctorum precibus adjutus, cum ad eamdem Lucensem urbem reversus fuissem cum omni meo exercitu, victoria de inimicis peracta, placuit mihi ex animo, Deo inspirante, ac omnibus magnatis visum est, tam nobilium personarum, quam etiam infimarum, ut ecclesiam S. Mariae seu urbem praefatam, quae sola integerrima remanserat à paganis non destructa murorum ambitu, quam etiam Adefonsus rex Pe: tri Ducis filius, qui ex Recaredi regis gothorum stirpe descendit, similiter eamdem urbem populavit, ac de ismaelitarum tulit potestate. Huic ego jain supradictus Adefonsus ecclesiae S. Mariae, seu urbe Lucensi caeteras dono, et concedo civitates; Bracharam, soilicet, metropolitanam, et Auriensem urbem, quae omnino à paganis destructae esse videntur, sine populo, et muro, et non valeo eas recuperare in pristino honore. Has itaque urbes seu sibi subditas provincias, cum ecclesiis S, Reginae, concedo Virginis Mariae Lucense sedi, ut pontificalem ab ipsa accipiant ordinem, seu benedictionem qua ipsae caruerant, peccato impediente; et reddant debitum censum secundum directa canonum eis dem ecclesiae, id est tertiam partem: Haec nempe facio pro salute animarum omnium, auctoritate canonicali sedis apostolicae fretus, ut ecclesiae, aut sedes destructae à paganis, aut à persecutoribus auctoritate regali, seu pontificali ad alia tutiora tranferantur loca, ne christiani nominis decus evacuetur: Ab ipsa vero Lucensi civitate, necessitate compulsus S. Salvatoris Ovetensi concedo ecclesiae, terras et provincias, quae ante erant subditae Lucensi ecclesiae, per cuncta saeculorum tempora: haec sunt autem nominatae provinciae, id est, Balvonica, Neyra, Flamoso, Sarria, Paranio, Froylani, Sabinianos, et Sardinaria, Aviancos, Asma, Camba et ecclesias de Dezon. Has itaque provincias, quae populatae sunt in diebus domini Adefonsi majoris et nostris, et quae fuerant subditae civitati Lucensi, sancto concedi mus Salvatori Ovetensis eeclesiae, ex parte ecclesias: non quidem omnes. Et quia longè positae sunt ab Ovetensi sede, ideo nobis visum est, et rectum ut benedictionem, et omnem episcopalem ordinem à sede recipiant Lucensi; dentque censum omnem ecclesiasticum sancto Salvatori, ex ipsis ecclesiis supra nominatis; non pene ex omnibus. Dantes et concedentes pro integratione Lucensi urbi pro istis ecclesiis praedictas civitates Bracaram et Auriensem cum suis provinciis et familiis, tali tenore scripturae firmitatis, ut si auxiliante Deo, post nos civitatis supradictae quae destructae esse videntur, à christianis fuerint possesae et proprium redirent decus, ut Lucensi ecclesiae suae, provinciae supra nominatae restituantur, et unicuique civitati similiter; quia dedecus est, quod nunc pro animarum salute necessitate compulsi facimus, ut post nos ecclesiae divaricatae inter se litigent. Ideo observata charitate praecipimus, ut unaquaeque ecclesia ad suam rovertatur veritatem: et ipsam sedem Ovetensem facimus eam, et confirmamus pro sede Britoniensi, quae ab ismaelitis est destructa, et inhabitabilis facta. Si quis verò ex progenie nostra venerit, aut extranea gens, potens, aut impotens, et hoc factum disrumpere conaverit, iram superni regis incurrat Dei omnipotentfs et regiae functioni quinquaginta auri talenta coactus persolvat, et à parte ipsius sedis, quod abstulerit vel temptare voluerit, reddat in duplo vel triplo: ipsoque anathematis maledictione percussus pereat in aeternum: et haec scriptura, quam in concilio edimus et deliveravimus permaneat in omni robore et perpetua firmitate. Facta series testamenti hujus die, quod erit VI kalend. aprilis, era DCCCLXX-Adefonsus rex hunc testamentum quod fieri volui manu mea roboravi, Adaulfus episcopus. Deoderedus episcopus. Leolalius episcopus. Damundus diaconus. Aspadius diaconus. Hermeges diaconus, hic testis, Badosindus ubi praesens fui, Sisulfus praesbyter ubi praesens fui, Gergius praesbyter ubi praesens fui. Honericus praesbyter ubi praesens fui. Maternus praesbyter ubi praesens fui. Froy la praesbyter ubi praesens fui. Argeta praesbyter ubi praesens fui. Ermiarius ubi praesens fui. Ranemirus ubi praesens fui. Froyla ubi praesens fui. Mauregatus ubi praesens fui. Joannis ubi praesens fui. Selvanus ubi praesens fui. Wamba ubi praesens fui. Terdomundus diaconus ubi praesens fui. Terdonondus ubi praesens fui. Arias ubi praesens fui. Nandulfus ubi praesens fui. Gersenondus praesbyter ubi praesens fui, et notavit. NOTA. En esta escritura se contiene una cláusula que me parece affadida por el copiante del becerro de la iglesia de Lugo, de donde se sacó la copia que me sirve de orijinal, y es aquella en que se dice: Haec nempè facio pro salute animarum omnium, autoritate canonicali sedis apostolicae fretus, ut ecclesiae aut sedes destructae à paganis aut à presecutoribus, autoritate regali seù pontificali ad alia tutiora transferantur loca, ne christiani nominis decus evacuetur. Creo que en el orijinal diria seguido: Et reddant debitum censum secundum decreta canonum eidem ecclesiae. Id est, tertiam partem: ab ipsa verò Lucensi civitate necessitate compulsus sancti Salvatoris Oventensi concedo ecclesiae terras et provincias quae ante fuerant subditae Lucensi ecclesiae. Así estaba el sentido conforme al espíritu del siglo nono, y al de la escritura misma, cuando por el contrario con la cláusula interpuesta no confronta con la práctica de aquellos tiempos, ni aun con la del rey Alonso segundo, que obró por sí mismo en otras ocasiones sin citar concesion ni licencias del papa. Los únicos con quienes el rey contó, se citan mas arriba en la escritura misma, y fueron los magnates de su córte, y la nobleza y plebe del pais, añadiendo que lo hacia por inspiracion de Dios. El interpolador añadió la cláusula en el siglo duodécimo, lo mas temprano, y tal vez tuvo intervencion el mismo que finjió las cartas del papa Juan para insertarlas en las actas finjidas del supuesto concilio de Oviedo; con cuyo contenido tiene relaciones esta escritura, Núm. 12. Elevacion de la iglesia de Lugo á capital de la provincia eclesiástica de Galicia y Portugal por el rey Alonso segundo en 1 de enero de 841. P Archivo de Lugo y Esp. Sagr. tom. LX. Apénd. XVI. ropitiante trino et uno Deo, Patre et Filio et Spiritu sancto, qui ex nihil cuncta condidit, qui etiam sua providentia inefabili divinitate hominum genus ad sui nominis laudem fieri voluit, eisque contulit propii arbitrii legem, ut quaeque essent animi salubria, sagaci perquirent industria, quatenus nequaquam possent carere regni superni gaudia, in quo regno junctis angelicis coris laudarent perpetuum nomen mundi rectoris. Hac ego Adefonsus rex lege proprii arbitrii fultus, spirituque divino inflammatus auctoritate etiam evangelica eruditus, ubi nobis divina jubet auctoritas, thesauros adquirere in coelo, ubi aerugo, et tinea non demoliuntur, nec fures effodiunt. Ut ergo mihi peccatori haereditas ipsa paradisi, seu regio vivorum à Deo concedatur, delictorumque ut merear veniam, et mihi ut detur triumphus à Deo de inimicis visibilibus et invisibilibus, me tota devotione Deo commendo, ejusque genitrici perpetuae virgi nis Mariae ceterisque sanctis omnibus me devote vovens committo ut ab ipsis merear adjuvari in coelesti regno: cujus gloriosae genitricis virginis Mariae domus, seu ecclesia fundata esse dignoscitur à patribus antiquis in urbe Lucensi provincia Galleciae sanctorum reliqufis altaribusque copiosis mi. rifice decorata, ac à praedecessoribus meis gloriosissimis regibus venerabiliter honorata, ac de manibus saracenorum abstracta, et in propii honoris decus restaurata, et munitione et populo renovata. Huic ecclesiae S. Mariae Lucense |
