ma. Mas la práctica de manifestar en la capital del orbe cristiano desmedidas ansias del dinero de la Europa prevaleció tanto, que sin acabar el siglo mismo duodécimo escribia el venerable Pedro Blesense, arcediano de Londres, que ya era costumbre acudir las jentes á Roma por gracias pontificias, y venir cargadas del plomo de las bulas, pero bien descargadas del peso de la plata que habian llevado.

Núm. 48.

Dismembracion de muchas iglesias del obispado de Oviedo para el de Lugo, á quien habian pertenecido en otros tiempos, en 21 de febrero de 1151 por el rey emperador Alonso séptimo.

Esp. Sagr. tom. XLI. Apénd. VIII.

In nomine domini nostri Jesu-Christi. Decet inter ceteros homines regiam sive imperatoriam præcipuè potestatem ecclesias Dei diligere, et eis propria ecclesiastica jura, si in aliquo tempore amisserint, dare; data manutenere, vefjerari et fovere. Ea propter ego Ado phonsus Dei misericordia totius Hispania imperator una cum filiis meis, et omni successione mea, videns ecclesiam Lucensem in magna fatigatione positam, pro discordia que diu inter ecclesiam Ovetensem et ipsam Lucensem ecclesiam exagitabatur, quia' mihi à Deo et à sede apostolica in pœnitentia et in remissione peccatorum meorum commissum est, ut ecclesias Dei in justitia regam; ideo consilio domini Tolétani archiepiscopi, et totius Hispania primatis, et aliorum meorum episcoporum facio cartam donationis et textum firmitatis, Deo et ecclesiæ S. Maria Lucensis, et vobis episcopo domino Guidoni, et omnibus successoribus vestris de omni dioecesi illa, de qua discordia inter Ovetensem ecclesiam, et ecclesiam vestram erat, ut nunquam ego nec filii mei nec aliquis ex generatione mea aufferánt vobis, nec alicui successori vestro ipsam dioecesim supranominatam et hoc facio, quia per veritatem novi dioecesim illam Lucensis ecclesiæ esse debere: et accipio à vobis trecentos morabetinos: et quando ego fecero concambiationem inter Ovetensem ecclesiam, et ipsam ecclesiam vestram (sicut jam facere volui) quod dem de propriis regalibus meis ecclesiæ Ovetensi, ut vos vel suc

cessor vester, qui in Lucensi ecclesia in loco vestro episcopus fueris, tribuat mihi vel successori meo, qui in loco meo rex fuerit, illos alios morabetinos quos modo remanent; sicut inter me et vos firmatum est et hoc factum semper sit firmum. Si vero in posterum aliquis ex meo vel alieno genere hoc meum factum rumpere tentaverit, sit à Deo maledictus et excommunicatus, et cùm Juda traditore Domini in inferno damnatus, et insuper pariat regiæ parti decem millia morabetinos. Facta karta in villa quæ vocatur Peral anno tertio quod fuit capta Baetia et Almaria, era MCLXXXVIII, æqualiter nono kalendas martil, imperante Adephonso imperatore in Toleto, et in Legione, in Gallaecia, et in Castella, in Najara, et in Saragotia, in Bactia et in Almaria. Garsia rex Navarræ tunc temporis vasallus imperatoris. Ego, Adephonsus imperator hanc cartam, quam fieri jussi, própria manu mea roboro atque confirmo. Signum imperatoris. Rex Sancius, filius imperatoris, confirmat, Guter Fernandiz confirmat. Comes dominus Lupus confirmat. Gumez Gundisalviz confirmat. Comes dominus Pontius, majordomus imperatoris, confirmat. Arias Calvus de Castella de Rubat confirmat. Nunius Petriz, alferiz imperatoris, confirmat. Gundi salvus Ruderiquiz confirmat. Joannis Fernandiz, canonicus ecclesiæ Beati Jacobi, et scriptor imperatoris, scripsit.

NOTA.

Alonso séptimo de Castilla llegó á ser emperador coronado de las Españas, porque le prestaban homenaje todos los reyes de la península. Esta fortuna no fué ignorada en Roma, cuyo sistema político fué siempre contentar á los monarcas poderosos; y en su consecuencia vemos aquí que los papas autorizan al Castellano para gobernar las iglesias. Pero que diferencia de tiempos! su abuelo Alonso sesto, ántes que adoptára las ideas de los monjes cluniacenhabia hecho por autoridad propia, sin mendigar la de Roma, muchas cosas de muy superior entidad á la de conciliar dos obispos que litigan sobre pertenencia de iglesia; y el emperador mismo en el año 1140, como hemos visto en otra escritura.

ses,

Jon Núm. 49.

Restauracion del obispado de Tortosa en 5 de agosto de 1151 por don Ramon Berenguer, conde soberano de Barcelona y príncipe heredero de Aragon.

Esp. Sag. tom. XLII. Apend. I.

Quoniam ad celsitudinem principum specialiter spectare videtur

P

de temporalibus bonis, quæ divina clementia temporaliter illis habenda concessit ecclesiam Dei dotare, atque honorificè ditare: idcircò ego Raymundus comes Barchinonensis, princeps Aragonensis, Tortosa Illerdæque Marchio, quem divina bonitas exaltare dignata est, concedo domino Deo', et ecclesia Dei genitricis Maria, que quondam apud Tortosam celebris sedes pontificalis fuit, et erit deinceps divina præstante clementia, et tibi venerabili Gaufrido Tortosensis ecclesiæ, per Dei dispositionem, episcopo, et successoribus tuis omnibus in perpetuum, omnes decimas, et omnes primitias omnium fructuum, et animalium, quos recipiunt, vel' receptu ri sunt in perpetuum christiani, tam de laborationibus, quam de reditibus universis, quos de laborationibus saracenorum habituri sunt, Præterea concedo, et dono ecclesia Tortosa jam dicta, et tibi, Gaufride, tuisque successoribus omnia, alodia, et omnes possessiones majoris mezquita, quæcumque habet, aut olim habuit in tempore saracenorum extra præfatam civitatem. Nihilominus etiam dono, atque concedo 'tibi Gaufride, et successoribus tuis, et præfatæ ecclesiæ omnes mezquitas, tam ædificatas, quam desertas, quas modo saraceni non tenent, er deinceps dimissuri sunt cum omnibus alodiis, et possessionibus, earum, quæ sunt extra civitatem, et duos Furnos in civitate, unum ad mensam pontificis, et aliud ad mensam canonicorum. Præterea dono, et concedo præfatæ ecclesiæ episcopali, et tibi, Gaufride, tuisque successoribus in perpetuum omnes decimas omnium meorum redituum Tortosa, quæ modo habeo, vel in posterum habiturus sum ego, et omnes mei successores, videlicet de leudis, usaticis, portaticis, mensuraticis, ribaticis, molendinis, furnis, balneis, piscibus, salinis, et de lignis, sive fustibus, et de omnibus quintis meis, quæ ad me pertinent, vel pertinebunt, de cabalgatis, necnon de universis reditibus meis, qui modo, vel in posterum exeunt, vel exitura sunt mihi, er successoribus meis, apud Tortosam, tam de aqua quam de terra, sicut melius dici, vel intelligi potest, exceptis justitiis et placitis omnibus, et etiam quætiis in judæis et saracenis, quæ mihi, et posteritati mex integre retineo, atque reservo. Dono insuper centum morabetinos annuatim de paria saracenorum quam diu ego, et successores mei habuerimus illam

ad instrumenta canonicorum præfatæ sedis Tortosa. Ecclesiis verò, quæ sunt, vel erunt extra' civitatem in universo episcopatu Tortosæ dono, et concedo omnes decimas omnium fructuum et animantium, quæ christiani habebunt ex propriis laborationibus suis, vel ex reditibus laborationum saracenorum, ita videlicet, quod sedes episcopalis habeat quartam partem prædictarum decimarum; et ecclesiæ, quæ erunt extra civitatem, habeant tres partes decimarum, et primitiarum ad earumdem servitium, necnon habeant alodia, et possessiones, quæ erunt extra castella, et villas omnium mesquitarum, quas modo saraceni non tenent, vel in posterunt sunt di missuri. Constituo etiam ad honorem Dei, et sanctæ Mariæ, ut episcopalis sedes Tortosa habeat, et quiete possideat omnes terminos sui episcopatus, sicut melius unquam aliquis rex tempore saracenorum regnum Tortosa possedit, vel possidere debuit, et omnes ecclesias, et capellas quæ in episcopatu Tortosensi sunt, vel erunt, necnon et omnes decimas, et primitias, sicut superius determinatum est, et cementeria, et oblationes, et defunctiones, et omnia quæcumque ad jura episcopatus Tortosa pertinent vel pertinere debent, et omnia illa, quæ ex liberalitate mea in præsentiarum concessi, et donavi, vel in posterum Deo propitio daturus sum: hæc omnia supradicta dono, et confirmo episcopali sedi Tortosa, et tibi venerande Gaufride, per Dei gratiam ejusdem sedis episcopo, tuisque successoribus, ut amodò, et in æternum ad honorem Dei, et salutem animæ meæ hæc omnia integrè habeatis, et quietè possideatis. Retineo autem ad capellam meam in eodem episcopatu ecclesias, quæ erunt in Azco omnes cum omnibus decimis et primitiis, et pertinentiis earum, secundum donationem, et consuetudinem regum Aragoniæ meorum antecessorum, ita quod episcopus Tortosa habeat in illis eam dignitatem, et potestatem quam habuerunt episcopi Aragonia, et prædecessoribus nostris in ecclesiis, quas ipsi reges ad capellam suam retinuerunt, Actum est hoc apud Tarraconam nonis angusti, anno Dominica incarnationis millesimo centesimo quinquagesimo primò, die scilicet qua consecratus est pri mus episcopus, prædictus episcopus Gaufridus, abbas sancti Ruffi, tertiò auno post libertationem Tortosa à saracenis. Signum Raymundi comitis. Signum Bernardi Tarraconensis archiepiscopi, ac sanctæ Romanæ ecclesiæ Legati, qui, hanc donationem confirmo. Signum Guillermi Barcinonensis episcopi. Signum Berengarii Gerundensis episcopi. Petrus Dei gratia Ausonensis episcopus. Artali Helensis episcopus. Signum Guillermi de Castro vetulo. Sig num Raimundi de Podialto. Signum Othonis. Signum Geraldi de Irba. Signum de Clarmotis. Signum Raimundi Guillermi Dapipheri. Signum sancti Minati. Signum Bernardi de Belloloco. Signum Guillermi de Cerbera. Sig Ollerii. Sig Gilaberti. Sig Alexandri. Sig Guillelmi Percus. Sig Alegredi.

A

Signum Arnaldi Adi. Signum Guillelmi Berengarii. Signum Geraldi de Selinacho. Signum Guillermi de Garidell. Sig Mavimi, Signum Lombardi. Signum Guillermi de Capons. Sig Bardini. Sig Pontii scribæ, qui hoc scripsit jussione præfati comitis Barcinonensis, Aragonensium principis, Tortosa, Illerdæque Marchionis. Die et anno quo supra.

NOT A.

El príncipe don Ramon Berenguer en la restauracion del obispado de Tortosa usó del lenguaje de los antiguos soberanos, pues procedió con autoridad propia; prueba de que algunas veces se acordaban de su verdadero poder. Sin embargo es ciertísimo que los obispos ya no se daban por seguros si no intervenia la autoridad romana; por lo cual el de Tortosa pidió y obtuvo confirmacion pontificia de lo hecho por el príncipe don Ramon.

Núm. 50.

Agregacion de unos territorios al obispado de Oviedo en 2 de enero de 1154 por el rey emperador Alonso séptimo para conciliar al obispo de aquella diócesis con el de Lugo, á cuyo favor habia hecho que se cedieran otros territorios.

Archivo de Oviedo y Esp. Sagr. tom. XXXVIII. Apénd. XXXIV.

In nomine Domini nostri Jesu-Christi. Sicut in omni contractu. conditionis valere imperialis testatur auctoritas, sic etiam justitiæ ratio exigit, ut ea quæ à regibus, sive ab imperatoribus fiunt, scripto firmentur, ne temporum diuturnitate ea quæ gesta sunt, oblibioni tradantur. Idcircò ego Adephonsus Dei misericordia totius Hispaniæ imperator una cum uxore mea imperatrice domina Rica et cum sorore mea regina domina Sancia, et cum filiis meis regibus Sancio et Fernando, et filiabus, et omni progenie mea, videns Ovetensem ecclesiam, et Lucensem ecclesiam in magna fatigatione positas ob discordiam, quæ diu inter ipsas exagitabatur, quia miki

Ff