et ignoti lateant, cui casui provisum est per Caesaris placitum, statuens neminem in parochia seu municipio ad habitandum recipi absque fide et testimonio relicti ultimi domicilii de anteactae illic vitae honesta ratione. Tum et in tanto hominum numero difficilis et impossibilis videtur haec descriptio; praeterea ea, quae per grietmannos fieret, gravaret Caesarem magnis impensis.

2.

Est contra canones; ac hac constitutione verendum esset magnam partem Frisiae carituram esse administratione sacramento

rum.

3 en 4.

gulas domos nomina inhabitantium, absentium praesentiumve, marium quidem excedentium annum decimum quartum, puellarum vero excedentium annum duodecimum. Sic quidem, ut cuique paroeciae classem suam constituant et ante Quadragesimam universum quidem catalogum tradant Senatui Frisiae, pastoribus vero catalogum suae cuique 1) paroeciae.

Quisquis habuerit sacramenti alicujus administrationem, is, parato ad hoc libello, quoquo die annotet quibus quod sacramentum

1) Van Heussen: cujusque. 2) Van Heussen: cuique.

incongruum videtur (quamvis novum et insolitum est), quod pastores in diario conscribant, quibus licentiam concedunt aliquam in ecclesia parochiali communicandi utque et religiosi conscribant, quibus Eucharistiam et numerum eorum, quibus poenitentiae sacramentum conferunt. Editio vero nominum singularum personarum confitentium videtur esse contra libertatem sacramenti penitentiae, nec magnus fructus hujus constitutionis videtur. Imo difficilis religiosis ac gravis pastoribus propter subitam mechanicorum hominum in die Paschatis confluentiam ad sacram synaxim.

sonae circumstantiis, si forte nomen ipsum nesciat.

4.

In Pascha vero numerum duntaxat annotent communicantium, sed nominatim eos annotent, quibus licentiam impartiti fuerint alibi communicandi. Religiosi vero omni tempore eos annotent, quibus Eucharistiam administraverint penitentiaeve sacramentum.

5.

Provisum per canones.

6.

Videtur hic agi de jure partium, ubi tempora, personae, locave administrandi sacramenta divisa sunt; verum quia Curiam latent hae particulares divisiones. in oppidis ac pagis usitatae, conjectura incerta est.

7.

Facultatis semper fuit, idque per bonos ac pios pastores ubique locorum observatur.

5.

Quisquis in festo Paschae alibi quam in propria paroecia 1) absque pastoris licentia communicaverit, puniatur et ipse de illo contemptu Sacramentumque conferens de canonis transgressione.

6.

Cum hoc sit in optione hominis sani, par est ut et in aegrotantis optione sit, quem velit habere ex iis, qui in iis, qui in sua paroecia curam animarum habent, cui delicta confiteatur et a quo Eucharistiam suscipiat, tametsi inter eos forsitan tempora, personae, locave administrandi sint divisim constituta,

7.

Qui aegrotanti 2) administraverit sacramentum Eucharistiae 3), is eundem subinde visitet et consoletur, donec aut diem egerit aut incipiat revalescere.