redat touier de mano de sennor en prestamo de algun ome uezino de salamanca, e reuellar con ella, si otorgamiento dier el sennor de la heredat, duplela en semeiable logar, é peche cient sueldos; é se otorgamiento non ouier é casa en la uilla, iure é respenda á repto, é iure que non la tien de su mano en prestamo; é si fuer uenzido, duplela, é peche diez sueldos; é si casa non ouier en na uilla, entre en fierro ó lide, qual quessier duen de la heredat tal iuyzio faga; é si muerto fuer el duenno de la heredat, responda á sus fios, ó á qui ouier de heredar; é si muerto fuer aquel que la heredat touier, sus fios, ó qui heredar, responda por ella, é faga este iuyzio.

CCXVI.

DE QUI MORAR EN HEREDAT AGIENA.

Todo omne qui morar en heredat agiena é uaraia ouier con su sennor, nengun omne non lo coia; é si lo coxier, peche cient soldos á su sennor, é eche el omne; é si dixier non lo sope. iure que non sopo, é salga de calomnia, e eche el omne; é si dixier coxi el omne é non moraua en la heredat, firme el duenno de la heredat con tres uezinos, é peche cient soldos, é eche el omne; é se non podicr firmar, iure el que coxió el omne, é responda á repto (a); é si fuer uenzido, peche cient soldos, é eche el omne.

CCXVII.

DE LINDE FACER.

Qui dixier á su lindero fagamos linde entre mi é ti, é non la feçier, peche un marauedí.

(a) Repto, es lo mismo que riepto, reto, desafio legal, duelo.

CCXVIII.

DE UENDER HEREDAT.

Todo omne que uender heredat faga testigos á sus Parientes que an á heredar; é si testigos non fecier duple el auer que pussier si lo arrancaren; é los parientes que ouieren rancura de la heredat, é fasta seis annos non demandaren, non respondan mais por ella.

CCXIX.

QUI TAIAR ARBOL AGIENA.

Todo omne qui arbol agiena taiar, peche sesenta soldos, é non iure su duenno manquadra, é si non iure si tercero.

CCXX.

VILDA QUE VILDADE PRESSIER.

Vilda (*) que vildade pressier depues que pan é uino coxier lieue siempre oblada é oblacion de suio; é todos los lunes lieve uodigo é dinero; é si non lo fecier, los parientes del muerto prindenla fasta que lo faga; é el primer anno desque pan é uino ouier de suio, faga bodigo é oblacion, é los parientes del muerto den dineros é cera.

CCXXI.

ESTO DEN A LA UILDA EN UILDEDADE.

Esta es la uildidade: una tierra de tres cafices senuradura en uaruecho, é una casa, aranzada de uinna, é

(a) Uilda, viuda; usanse con igual frecuencia bilda y bidda.

una vez de acenna, é un iugo de bues, é un asno, é un lechon, con una quenabe, é un liechero, é fieltro, é dos sabanas, é dos cauezales, é espetos, é mesa, é artesa, é escodiellas, é meseros, é nasos, é cuchares quantas ouiere de madera, é escannos, é sedazos, é achas, é badil, é escamielos, é calderas, é criuas, é una carral de trenta medidas; todo esto quando lo ouieren de suio () tomelo entrego; é aquello que fuer parte del marido prinda el medio; é aquello que non lo ouieren de suio nin de parte del marido é non gelo den; é todo esto qual ella quessier tal tome, é ó (b) ella quessier, é non lo uenda nin lo done; é si marido pressier, duple esto que tomar; é se morier qual lo fallaren de tal prendan parientes del muerto su parte ("),

CCXXII.

DE UNIDADE ENTRE MARIDO É MUIER.

Quanto marido é muier en su salude fecier todo sea estabile.

CCXXIII.

DE EREDAR FIIO Á PADRE.

Fiio se morier erede su padre ó su madre; é depues que morier el padre ó la madre tórnese erencia á erencia cuanto ganó remanezca á sus parientes. (*)

CCXXIV.

DE FIIO DE BARRAGANA.

Fiio de barragana non erede á su madre en la buenna de su padre.

Suio, de su pertenencia, de su legítima.

Ó, donde; emplease á cada paso en esa acepcion.

CCXXV.

DE ORFANO QUE NON Á EDADE.

Todo orfano de salamanca que non ouier quinze annos non preste su edade ó en uendida, é si dixier quinze annos auias, este pleyto feciste conmigo, firmelo; é si non ouier la firma, iure el mancebo á aquel que l' eredar, si morto fuer el manceuo que non auia quinze

annos.

CCXXVI.

QUI TOMAR EN BODA MAIS DE TRENTA MARAUEDIS.

Todo uizino de salamanca qui mais tomar, por su fiia ó por su pariente, de trenta marauedis en boda, ó veinte en uestido, peche cada domingo cinco marauedís á alcaldes.

CCXXVII.

QUI FORZAR UILDA Ó MANCEBA.

Todo omne qui mugier uilda pressier, ó manceba aforcia ó á virto, firmelo con dos alcaldes que se uieno rascando (*) á fuero, é iurelo con doze uecinos; é se non se uenier rascando assi como es fuero, iure con un uezino; é se de estas iuras non le complieren, pechenle é la pena que iaz en la carta peche trecientos soldos, é sea enemigo de sus parientes, é metan su auer dél en proy de conçeio. Et si ella non se quissier partir dél, sea desheredada, é los parientes que mas cerca ouier hereden su buena.

(a) Rascando á fuero; esta frase alude á la manera especial de intentarse las querellas de raptos y violencias en la edad media.

CCXXVIII.

BILDA QUE SE CASA ANTES DEL ANNO.

La uilda que ante del anno pressier marido, peche dos marauedís, é metanlos en lauor del muro, é pierda la manda quel fecier su marido.

CCXXIX.

QUI TESTAR Ó PRESSIER OMNE MORTO.

Todo omne depues que morier qui lo pressier, ó lo testar, peche ueinte marauedís á los alcaldes.

CCXXX.

DE UALIA DE PÉCHAR.

Todo omne qui fuer uezino de salamanca ó de su término é non ouier ualia de diez marauedís, non peche.

CCXXXI.

QUI FUER CON MESTURGO Á SENNOR,

Todo uezino de salamanca qui á sennor fuer con mesturgo de conçeio, ó de su uezino, peche cient marauedís.

CCXXXII.

DE MERINO Ó DE CASERO.

Nengun uezino de salamanca que merino fuer ó casero derribenle las casas, é peche cient marauedís, é salga por aleuoso é por traydor de la uilla é de su

término.